NASA, 16 milyon kilometre ile optik iletişim rekoru kırdı

NASA‘nın DSOC deneyi, Dünya ile Ay arasındaki mesafenin 40 katı olan yaklaşık 16 milyon kilometre gibi şaşırtıcı bir mesafeden Kaliforniya’daki bir teleskoba yakın kızılötesi lazer sinyali göndererek optik iletişim alanında yeni bir rekor kırdı. Gönderilen sinyaller aynı zamanda test verileriyle birlikte iletildi. Hale Teleskobu lazer ışınını San Diego’daki Palomar Gözlemevi’nden alarak bu teknolojinin şimdiye kadarki en uzak uygulamasını gerçekleştirmiş oldu.

Derin Uzay Optik İletişim (DSOC) deneyi

NASA’nın DSOC veya “Derin Uzay Optik İletişim” deneyi, Mars ve Jüpiter arasındaki ana asteroid kuşağını keşfetmek üzere kısa süre önce başlatılan Psyche görevinin bir parçası konumunda. Deney, günümüzde uzay araçları tarafından kullanılan son teknoloji ürünü radyo frekans sistemlerinden 10 ila 100 kat daha yüksek veri iletim hızlarını sergilemeyi amaçlıyor. Hem radyo hem de yakın kızılötesi lazer iletişimi veri iletmek için elektromanyetik dalgalar kullanıyor olsa da yakın kızılötesi ışık, verileri çok daha dar dalgalar halinde paketleyerek yer istasyonlarının daha fazla veri almasını sağlıyor. Bu, gelecekteki insan ve robot tabanlı keşif görevlerine yardımcı olacak ve daha yüksek çözünürlüklü araştırma araçlarını mümkün kılacak.

Psyche uzayda seyahat ederken deney, iki yıllık teknoloji uygulaması sırasında Dünya’ya yüksek bant genişliğinde test verileri gönderecek. En nihayetinde bunlar, yüksek çözünürlüklü görüntüler ve video akışı iletebilen daha yüksek veri hızlarını sağlayacak. Deney aynı zamanda hem uplink hem de downlink lazerler aracılığıyla test verileri de gönderdi; bu işlem, deneyin birincil amacı olan “bağlantıyı kapatmak” olarak biliniyor. Deney Psyche görev verilerini iletmezken, DSOC operasyonlarının uzay aracına müdahale etmemesini sağlamak için Psyche görev destek ekibiyle yakın işbirliği içinde çalışıyor.

Derin uzayda ilk defa test edildi

Öte yandan optik iletişim NASA ve bilim dünyası için ilk değil. Alçak Dünya yörüngesinde ve Ay için kullanışmış olsa da DSOC ile ilk defa derin uzay alanında test ediliyor. Bir lazer ışınını milyonlarca kilometre öteye yönlendirmek esasında kilometrelerce uzaktaki bir madeni parayı lazer işaretleyici ile takip etmeye benziyor, yani son derece hassas bir işaretleme gerekiyor.

Uygulama aynı zamanda ışığın uzay aracından Dünya’ya çok uzun mesafeler boyunca seyahat etmesi için gereken süreyi de hesaba katmalı: Psyche’nin gezegenimize olan en uzak mesafesinde, DSOC’un yakın kızılötesi fotonlarının geri dönmesi yaklaşık 20 dakika sürecek. Yapılan bu testte ise bu süre 50 saniyeydi. Bu süreler içerisinde hem uzay aracı hem de gezegen hareket etmiş olacağının lazerlerin konumunun hassas bir şekilde ayarlanması elzem.