Türkiye Ekonomisi ve Giyim Sektörü Zor Günler Yaşıyor!
Türkiye ekonomisi uzun zamandır derin bir krizle boğuşmakta. Ancak artık bu kriz sadece halkı değil, sermayeyi de zor durumda bırakmaya başladı.
Hazır giyim ve tekstil sektörleri Türkiye’nin lokomotif sektörleri arasında yer alıyor ancak işler iyi gitmiyor. Kriz özellikle bu sektörleri vurdu ve istihdam kayıpları en çok bu alanlarda yaşanıyor.
Türk Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Toygar Narbay, ekonomide ve sektörde yaşanan sorunlara dikkat çekerek, “Önlem Alma Zamanı geldi, aksi halde öz kaynaklarımız tükeniyor!” şeklinde bir uyarıda bulundu. Başkan Narbay, acil eylem planı çağrısında bulundu ve iktidardan 10 maddelik kapsamlı bir destek paketi oluşturulmasını istedi.
Narbay’ın NBE TV’de katıldığı “Ekonomi Masası” programında yaptığı açıklamalara göre, hazır giyim sektörü 2022 yılını 21.2 milyar dolarlık bir ihracatla kapattı ancak 2023’te %9’luk bir daralma yaşayarak 19.2 milyar dolara geriledi.
2024’ün ilk 5 ayında Rusya-Ukrayna ve İsrail çatışmalarının etkisiyle sektörde %6.9’luk ek bir daralma yaşandı. Bu durum rekabetçilik kaynaklı olarak 465 milyon dolarlık bir kayıp demek. Bu kötü gidişat devam ederse, yıl sonunda ihracatın 17 milyar dolara kadar gerilemesi bekleniyor.
Narbay, rekabetçilik kaybının temel nedeninin girdi maliyetlerindeki hızlı artış ve kur dengesizliği olduğunu belirtti. Hammadde maliyetlerinin dövize endeksli olmasına rağmen, işçilik, enerji, finansman ve genel giderlerin %60’ına yakınının Türk Lirası ile çalıştığını vurguladı.
İşçilik maliyetlerinde %249, finansman maliyetlerinde %258’lik artış yaşandığını belirten Narbay, bu dönemde geliri belirleyen kurun %101 artmasıyla maliyetlerin dolar bazında %27 arttığını dile getirdi.
Ayrıca, maliyetlerin müşterilere yansıtılamadığını ve 2022’de %10.5 kar eden bir firmanın 2024’te %5.1 zarar ettiğini ifade etti. Buna ek olarak, 2025’in de eksi yüzde 4.5 kapatacağını öngördü.
Narbay’a göre, iki yıl üst üste yaşanan %5’e yakın zarar, öz kaynakların tükenmesine neden olacak ve iflasların kaçınılmaz hale gelmesine yol açacak. Yabancı kaynak borçluluğunun da arttığını belirten Narbay, Türkiye’nin para politikalarını eleştirdi ve sanayicilere yaramayan, ancak finansal anlamda zenginleşmeyi sağlayan bir politika izlendiğini belirtti. Aynı zamanda, sektörde yaşanan istihdam kaybına da dikkat çekti ve sektörde 20 bin kişinin işsiz kaldığını ve istihdamın 571 bin kişiye gerilediğini aktardı.
Toygar Narbay’ın Sunduğu 10 Maddelik Öneri Paketi
- Enflasyona Paralel Kur Artışı ve Gelir Desteği: Net ihracatçılara %10 döviz dönüşüm desteği ve enflasyona paralel kur artışı
- Ölçek Gözetmeksizin İstihdam Desteği: 250 kişiden fazla çalışan firmalara 2.500 TL’lik istihdam desteği
- Finansman Maliyetlerinin Düşürülmesi: Riskon faizlerinin tahsilatının dönem sonunda yapılması, Kredi Garanti Fonu (KGF) destekleriyle teminat oranlarının %25’e çekilmesi
Bu acil taleplerin yerine getirilmesi durumunda, 4.5 milyar dolarlık daha fazla üretim gerçekleştirilebilecek ve sektörde 150 bin kişiye iş imkanı sağlanabileceğini vurgulayan Narbay, %32.2’ye kadar yükselen işsizlik oranına karşı bu önlemlerin hayati önem taşıdığını belirtti.
“Sektörümüzü Kaybetmememiz Gerekiyor!”
Narbay, Türkiye’nin Uzakdoğu ve Kuzey Afrika’ya göre pahalı bir ülke olduğunu ve Avrupa’nın bu yüzden Kuzey Afrika’ya yöneldiğini belirtti. Türkiye’nin de bu duruma uygun şekilde konumlanması gerektiğini ifade etti.
Hazır giyim sektörünün önemine ve tekstil ile hazır giyim sektöründe çalışan 95 bin kişiye iş verdiğine dikkat çeken Narbay, “Bu sektörü kaybetmememiz gerekiyor!” diyerek alınması gereken önlemlere dikkat çekti.
